وقتی که غذا خوردیم پس از گذشت ۲۰ دقیقه ذرات غذا، اسیدها، باکتری ها، قندها و بزاق با یکدیگر ترکیب شده و یک لایه چسبناک بر روی دندان ها ایجاد می کنند که به آن پلاک می گویند. زمانی که پلاک در دندان تشکیل شد و دندان را پوشاند به مرور باعث پوسیدگی مینای دندان شده و قسمت های داخلی دندان همچون: عاج، ریشه، عصب و … را هم درگیر نموده و باعث عفونت در آن قسمت ها می شود که در این موارد تنها درمان دندانپزشکی می تواند برای ما کارساز باشد. برای پاک کردن پلاک دندان راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت. اگر مایل هستید علت و نحوه درمان پلاک دندان را بشناسید و برای دندانهای خود که دارای پلاک هستند اعمال نمایید بهتر است، این مطلب را از دست ندهید.
پلاک دندان چیست؟
پلاک پس از خوردن غذا و زمانی که دندان های خود را مسواک نمی زنیم از طریق ترکیب: باکتری، ذرات غذا، اسید و … با یکدیگر تشکیل شده و یک لایه نرم را بر روی دندان ها ایجاد می کند. این لایه چسبنده و شفاف پلاک است، البته به مرور تغییر رنگ داده و تبدیل به رنگ زرد و تیره می شود.
پلاک دارای میلیون ها باکتری بوده و در صورت رشد نمودن در دندان ها می تواند بیماری لثه و پوسیدگی دندان را برای شخص به ارمغان بیاورد.
باکتری های موجود در پلاک ها قندهایی (غذاهای شیرین و نشاسته) که از طریق غذا وارد دهان می گردد و به دندان ها می چسبد را خورده و اسید ترشح می نماید و به مرور باعث تخریب مینای دندان می شود.
زمانی که پلاک، این مایع شفاف و چسبنده از روی دندان پاک نگردد به مرور سفت شده و باعث تشکیل جرم بر روی دندان ها می گردند. برداشتن جرم از روی دندان ها کاری بس دشوار است.
تارتار هم به نوبه خود می تواند روی لثه ها تاثیر گذاشته و باعث ایجاد مشکلات دندانی گردد.
ایجاد پلاک دندان می تواند شامل تمام دندان ها شود و فرقی نمیکند آن دندان نیش باشد یا دندانهای آسیاب پشت دهان، اما خوب شکاف دندان های آسیاب که عمیق هستند بهترین مکان برای تشکیل پلاک می باشد.
توجه داشته باشید درست است که پلاک دندانی بی رنگ است اما به مرور اگر ازبین نرود، تغییر رنگ داده و باعث ایجاد جلوه ایی زشت به دندان ها می شود.
علل ایجاد پلاک
اینکه فکر کنید می توانید از ایجاد پلاک دندانی جلوگیری نمایید سخت در اشتباه هستید، چرا که تشکیل آن در دندان اجتناب ناپذیر می باشد. آن هم به این دلیل که باکتری هایی که در دهان زندگی می کنند برای رشد و نمود خود از غذاهایی که ما می خوریم و در دندان های ما گیر می کنند تا تغذیه می نمایند. فرقی نمی کند، غذای شیرین و نشاسته دار بخورید یا غذاهای دیگر آنها آنچه را که نیاز دارند از هر نوع غذایی می توانند دریافت نمایند.
پس توجه کنید برای باکتری فرقی نمی کند چه می خورید و یا چه می نوشید، در هر صورت آنها آنچه که لازم دارند را بدست می آورند و برای اینکه پلاک دندان ایجاد نشود حتما بایستی به بهداشت دهان و دندان خود توجه نمود.
تشکیل پلاک دندان: پاک کردن پلاک دندان
در ادامه قبل از اینکه بخواهیم به موضوع نحوه پاک کردن پلاک دندان بپردازیم بهتر است ببینیم تشکیل پلاک دندان به چه صورت است.
همانطور که گفته شد، پلاک دندان نتیجه ترکیب رطوبت دهان، باکتری داخلی یا خارجی، سطوح اسیدی و ذرات غذا می باشد. این عارضه بیشتر در پشت دهان و در دندان های آسیاب که دارای شیار و برجستگی هایی می باشند و تمیز کردن آن نواحی از طریق مسواک امکان پذیر نیست، ایجاد می گردد.
اینکه بخواهید پلاک را در ابتدا مشاهده کنید و آن هم با چشم غیر مسلح امکان پذیر نمی باشد، مگر آنکه روی دندان کمی پوسیدگی ایجاد گردد. اگر روی دندان های خود بعد از گذشت مدت ها از غذا خوردن، چیز چسبناک احساس نمودید، آن پلاک می باشد.
در صورتی که مراقبت و بهداشت دهان و دندان صورت پذیرد تشکیل پلاک در دندان ها جلوگیری شده و باعث پاک شدن پلاک دندان می شویم.
پاک سازی دندان از پلاک به منظور حفظ سلامت دندان ها مهم تلقی می گردد. بگذارید اینگونه بگوییم که پلاک اولین قدم برای ایجاد مشکلات و نابود شدن دندان ها می باشد. پس از آن که پلاک سفت شد و به جرم تبدیل گشت، برداشتن و ازبین بردن پلاک دشوار می گردد. در صورتی که هنوز نرم است با کمک مسواک و نخ دندان قابل پیشگیری و درمان است اما زمانی که این اتفاق می افتد می تواند عواقب سخت تری به همراه داشته باشد.
نحوه پاک کردن پلاک دندان
با اینکه روش های متفاوتی برای پلاک دندان وجود دارد، اما باز هم بهترین راه ازبین بردن و پاک کردن پلاک دندان حفظ بهداشت دهان و دندان می باشد.
شما می توانید برای حفظ سلامت دهان و دندان و همچنین پاکسازی پلاک از روی دندان به این نکاتی که اشاره خواهیم کرد، توجه فرمایید:
از خمیر دندان حاوی فلوراید در هنگام مسواک زدن استفاده نمایید و حداقل روزی ۲ بار این عمل را انجام دهید. علت استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید به این دلیل است که فلوراید می تواند به پاکسازی پلاک از روی دندان کمک نموده و از دندان ها در برابر پوسیدگی محافظت نماید.
به صورت روزانه و حتما قبل از خواب اقدام به کشیدن نخ دندان کنید. با اینکار بقایای غذا از دهان خارج شده و ذرات غذایی در دهان برای باکتری ها باقی نخواهد ماند.
نکته
نخ دندان مکان های که مسواک امکان تمیز کردن آنها را ندارد مناسب می باشد.
استفاده از دهان شویه هم می توان به پاک کردن پلاک دندان کمک کند. عمل چرخاندن محلول دهان شویه باعث می شود تا به عمق شکاف دندان ها نفوذ کرده و دیگر ذرات باقی مانده در دندانها پاکسازی گردند. استفاده از یک دهان شویه ضد باکتری هم می تواند به نابود سازی باکتری های مضر کمک نماید و تمیزی و سلامت دهان و دندان را به شما هدیه دهد.
داشتن یک رژیم غذایی مناسب هم می تواند برای سلامت دهان و دندان و پاک کردن پلاک دندان موثر باشد.
سعی کنید تعداد میان وعده های خود را کوتاه نمایید و از میان وعده های که دارای قند و نشاسته هستند تا حد ممکن خوداری نمایید. همچنین از غذاهای مقوی همچون: لبنیات، میوه و یا سبزیجات استفاده نمایید.
هر ۶ ماه یکبار دندان های خود را به دندانپزشک نشان داده و اجازه دهید به صورت حرفه ایی دندانپزشک دندانها شما را پاکسازی نماید.
معاینه هر سال برای دندان ها هم باعث می شود تا هم دندان ها تمیز باشد و هم از هر گونه بیماری و پوسیدگی به دور باشند.
در آخر
پلاک دندان را جدی بگیرید، درست است که در ابتدا هیچ مشکلی برای ما ایجاد نخواهد کرد، اما به مرور اقدام به آسیب به دندان ها می شود و مشکلات بسیاری را می تواند برای ما ایجاد کند که گاهی رفع و درمان آن ممکن نخواهد بود. پس همیشه توجه داشته باشید، پیشگیری بهتر از درمان است. زمانی که بهداشت دهان و دندان به صورت مرتب انجام پذیرد، نه پلاک دندانی ایجاد می شود و نه اینکه بخواهیم برای پاک کردن پلاک دندان دنبال راه حل باشیم.
در صورت تمایل انجام جرمگیری، کشیدن دندان، دندانپزشکی شخصی و سایر خدمات دندانپزشکی با ما تماس بگیرید.
